sitemap چیست؟ همه چیز در مورد نقشه سایت

این سوال که sitemap چیست یکی از مواردیه که به خاطر اهمیتش باید به صورت کامل به جوابش برسید! نقشه سایت یا sitemap موضوعیه که معمولا کمتر توی وب ایرانی بهش پرداخته میشه. توی این مقاله می‌خوام حسابی داستان‌های sitemap رو با پر و بالش بریزم وسط سفره و براتون تشریحش کنم (در خانه امتحان نشود). مباحثی مثل sitemap از دسته مباحثی هستن که علاوه بر کسانی که در حوزه سئو فعال هستن لازمه توسط برنامه نویسان بک اند مورد توجه قرار بگیرن. بنابراین اگر در هر کدوم این تخصص‌ها فعال هستید و یا فقط محض کنجکاوی به قلمرو ما سرک کشیدید فرصت رو از دست ندید و تا آخر مقاله با من همراه باشید!

نقشه سایت یا sitemap چیست؟

باید بگم که انواع مختلفی از sitemap وجود داره. مثلا حتی اگر شما یه نقشه سرسری تصویری برای شروع کار طراحی سایتتون کشیده باشید این کارتون طراحی یک sitemap محسوب میشه! پس ما اینجا به دنبال چه چیزی هستیم؟

در واقع منظور من از sitemap توی این مقاله تعریف سئویی اونه! توی این تعریف sitemap فایلیه که در اون شما اطلاعاتی در مورد صفحات سایتتون وارد می‌کنید.  Sitemap می‌تونه برای ارائه اطلاعات تصاویر، ویدیو‌ها و حتی اخبار یا news سایت شما استفاده بشه. اما ارائه به چه کسی؟!

موتور‌های جستجو مثل گوگل از sitemap شما استفاده می‌کنن تا ربات‌های جستجوگر یا crawler‌های اون‌ها سایت شما رو به شکل هدفمند‌تر و هوشمندانه‌تری بررسی و crawl کنن. در واقع sitemap‌ها به جستجوگر‌ها اطلاع میدن که باید چه فایل‌ها و صفحاتی رو ایندکس کنن و علاوه بر اون یه سری اطلاعات مفید در مورد اون فایل‌ها و صفحات مثل آخرین تاریخ تغییر، زبان اون صفحه و فاصله زمانی به روز رسانی‌ها به مرورگر ارائه میدن.

ساختار فایل sitemap

با اینکه گوگل از چندین نوع فایل sitemap پشتیبانی می‌کنه ما اینجا بخاطر هدر نرفتن وقت و سر نرفتن حوصله به معرفی مهمترین و پرکاربرد‌ترین نوع sitemap یعنی sitemap با فرمت XML بسنده می‌کنیم. کد پایین یک نقشه سایت خیلی ساده است که فقط به یک URL از سایت اشاره می‌کنه:

   

      http://www.example.com/

      ۲۰۰۵-۰۱-۰۱

      monthly

      ۰.۸

   

در پایین به توضیح هر کدوم از تگ هایی که در کد بالا دیده میشه و ذکر نکاتی در مورد اون‌ها می‌پردازیم:

تگ urlset: این تگ فقط یک پکیج کننده و در بر گیرنده برای لیست آدرس‌ها است. توجه کنید که در هر فایل sitemap شما فقط می‌تونید حداکثر ۵۰۰۰۰ آدرس رو بگنجونید.

تگ url: این تگ همون تگ اطلاعات آدرس ماست. این تگ می‌تونه تگ آدرس و سایر اطلاعات مربوط به اون رو در بر بگیره.

تگ loc: این تگ همون تگ اصلی ما است.  همونطور که توی کد می‌بینید آدرس url در اون قرار می‌گیره.

تگ lastmod: این تگ که اسمش به عبارت last modified اشاره می‌کنه، به crawler‌ها میگه که این پیج آخرین بار کی به روز رسانی شده.

تگ changefreq: این تگ به عبارت change frequency اشاره می‌کنه و به crawler‌ها میگه که این صفحه هر چند وقت یک بار به روز رسانی میشه. این تگ می‌تونه حاوی یکی از مقادیر زیر باشه:

• Always: صفحه همیشه به روز رسانی می‌شود.
• Hourly: صفحه به طور ساعتی و هر یک ساعت یک بار به روز رسانی می‌شود.
• Daily: صفحه هر روز به روز رسانی می‌شود.
• Weekly: صفحه هر هفته به روز رسانی می‌شود.
• Monthly: صفحه هر ماه به روز رسانی می‌شود.
• Yearly: صفحه به طور سالیانه به روز رسانی می‌شود.
• Never: صفحه هرگز به روز رسانی نمی‌شود.

به طور مثال صفحاتی که با هر بار مراجعه تغییر می‌کنن کاندید مقدار always و صفحات استاتیک که هرگز تغییر نمی‌کنن کاندید مقدار never هستن.

به خاطر داشته باشید که مقدار این تگ به crawler دستور نمی‌ده که هر چند وقت یک بار صفحه رو مجددا crawl کنه بلکه فقط اون رو راهنمایی می‌کنه. مثلا ممکنه صفحاتی با changefreq سالیانه، چندین بار در سال، و یا صفحاتی با changefreq هرگز یا never هر چند وقت یک بار برای از دست نرفتن تغییرات پیش بینی نشده crawl بشن.

تگ priority: این تگ به crawler‌ها میگه که اولویت این صفحه برای crawl شدن نسبت به صفحات دیگر سایت شما چقدر هست و می‌تونه مقادیری بین ۰ تا ۱ رو بپذیره. مقدار دیفالت این تگ ۰.۵ هست. البته باید خاطر نشان کنم که فعلا جستجو گر گوگل از مقدار priority استفاده نمی‌کنه و اون رو در نظر نمی‌گیره.

حتما این رو به یاد داشته باشید که در نظر گرفتن اولویت بالا برای صفحات به این معنی نیست که سایت شما در جستجو‌ها بالای سایت‌های دیگه قرار می‌گیره، بلکه به این معنیه که در جستجو، نشون دادن کدوم صفحه برای شما اولویت بیشتری داره. بنابراین برای بیشتر نشون داده شدن سایتتون، بالا در نظر گرفتن priority برای صفحات سایت حرکت بیهوده ای بیش نیست!

توجه کنید که برای ارائه تعداد بیشتری از آدرس‌ها کافیه تگ‌های url بیشتری رو داخل تگ urlset بگنجونیم.

انواع sitemap

خوب همونطور که گفتم sitemap‌ها می‌تونن انواع مختلفی از فایل‌ها و صفحات سایت رو پوشش بدن. توی این بخش به طور خلاصه به انواع این محتوا اشاره می‌کنیم و توضیحات بیشتر رو به قسمت‌های بعد موکول می‌کنیم:

Sitemap صفحات:

توی این sitemap‌ها همونطور که از اسمشون مشخصه لیست صفحاتی از سایت که تمایل به ایندکس شدن اون‌ها داریم نوشته میشه. البته باید این رو اضافه کنم که ما می‌تونیم اطلاعات اضافه کمک کننده ای رو هم به این لیست اضافه کنیم. مثلا می‌تونیم بگیم که صفحه مورد نظر هر چند وقت یک بار به روز رسانی میشه و یا آخرین تاریخ به روز رسانی اون کی بوده.

Sitemap تصاویر:

sitemap تصویر و یا image sitemap همونطور که از اسمش مشخصه نوعی از نقشه سایته که به ما کمک می‌کنه تصاویری رو که کمتر احتمال میره توسط crawler‌ها شناسایی و در جستجوی عکس گوگل نمایش داده بشن برای ایندکس شدن معرفی کنیم. اگر بخوایم برای اینطور تصاویر مثال بزنیم میشه به تصاویری اشاره کرد که توسط جاوا اسکریپت در سایت نمایش داده میشن.

البته باید بگم که درست مثل sitemap صفحات، sitemap تصاویر هم می‌تونه شامل یک سری اطلاعات اضافی در مورد تصاویر باشه که اشاره به اون‌ها و ارائه راهنمای جامع ساخت اون‌ها رو به قسمت‌های بعد موکول می‌کنیم.

Sitemap ویدیو:

مثل sitemap تصاویر ممکنه ما قصد داشته باشیم به crawler‌ها کمک کنیم ویدیو‌های سایت ما رو راحت‌تر شناسایی و ایندکس کنن. و البته مثل مورد تصاویر، شاید شرایطی وجود داشته باشه که احتمال دیده شدن ویدیو‌های سایت توسط crawler‌ها رو کم کنه. مثل ویدیو هایی که با استفاده از جاوا اسکریپت بارگزاری میشن.

به هر حال چه در مورد تصاویر و چه در مورد ویدیو‌های سایت ممکنه ما همیشه مایل باشیم اطلاعات اضافه ای به crawler‌ها ارائه بدیم تا به جستجو شدن هر چه بهتر سایت کمک کنه در این صورت چاره کار همین sitemap هست.

اطلاعات بیشتر در مورد نحوه ساخت و شرایط sitemap‌های ویدیو رو  هم به قسمت‌های بعد موکول می‌کنیم.

Sitemap خبری:

sitemap خبری یا news sitemap نوعی نقشه سایته که به ما کمک می‌کنه مشخص کنیم علاقه مندیم کدوم محتوای سایتمون در قسمت news گوگل نمایش داده بشه. با استفاده از این نوع نقشه سایت، گوگل می‌تونه به راحتی محتوای خبری سایت ما رو برای نمایش در قسمت اخبار یا news خودش پیدا کنه.

Sitemap ابزاری برای ایندکس شدن نیست!

ممکنه تا اینجای مقاله تصور کرده باشید که هورا! بلاخره فهمیدم چطور باید سایتم رو بیارم توی گوگل!!! اشکالی نداره! این یه اشتباه تاریخیه که بیشتر آدم‌ها بهش دچار میشن! باید بگم که قانون اینه که گوگل به دو شرط یک صفحه از یک سایت رو ایندکس می‌کنه:

1. Crawler‌ها اون صفحه رو پیدا و crawl کنن.
2. Crawler‌ها از قیافه تون خوششون بیاد!

شوخی کردم! شرط دوم اینه که از نظر crawler‌ها محتوای صفحه شما ارزش و کیفیت لازم برای ایندکس شدن رو داشته باشه.

می بینید؟ دستور دادن یا خواهش کردن و یا حتی التماس کردن به crawler‌ها توی فایل sitemap.xml در هیچ کجای این لیست شروط قرار نداره!

پس فایده sitemap چیه؟ در واقع شما با ایجاد و معرفی نقشه سایت فقط دارید به crawler یک سرنخ و راهنمایی میدید! درست مثل وقتی که می‌خواید ملکی رو بفروشید و خریدار با دقت زیر و بم ملک رو بررسی می‌کنه. شما نمی‌تونید به خریدار دستور بدید یا ازش خواهش کنید ملکتون رو بخره! فقط می‌تونید اون رو به این کار ترغیب کنید. کاری که با گذاشتن لینک پیج توی منوی navbar سایتتون هم دارید مورد مشابهش رو انجام میدید. درست مثل یک دست فروش که تلاش می‌کنه توجه عابرین رو به محصولات پر فروش خودش جلب کنه.

در چه صورت به sitemap احتیاج داریم؟

بعد از این همه توضیح وقت اون رسیده که ببینیم اصلا نیازی هست که ما برای سایت خودمون یک سایت مپ دست و پا کنیم؟ باید بگم اگر سایت شما طوری باشه که تمام صفحات سایت دارای لینک‌های داخلی به همدیگه باشن به احتمال زیاد crawler‌ها تمام این صفحات رو crawl می‌کنن و تقریبا چیزی از قلم نمی‌افته. ولی با همه این‌ها sitemap می‌تونه برای سایت شما مفید باشه اگر حداقل یکی از شرایط زیر رو داشته باشه:

• سایت شما خیلی بزرگ و گسترده باشه: اگر سایت شما خیلی بزرگ باشه و لینک‌های تو در توی زیادی رو شامل بشه احتمال اینکه crawler‌ها به اشتباه هر صفحه رو چندین بار crawl کنن زیاد میشه. شاید با خودتون فکر کنید این یه نکته مثبته اما باید بگم که خیر! چون با این اتفاق سربار بازدید سایت شما توسط crawler زیاد میشه و ممکنه دیگه نتونید از منابع سرورتون به طور بهینه استفاده کنید. به علاوه اصلا مهم نیست که یه خریدار خسته کننده با یک نظر تکراری مثبت یا منفی در مورد ملک شما اون رو بار‌ها و بار‌ها بازدید کنه!
• سایت شما صفحات محتوای خیلی زیادی رو در خودش آرشیو کرده باشه که ممکنه به درستی به هم لینک نشده باشن: تصور کنید سایت شما یک وبلاگ با سابقه با صد‌ها پست بلاگ قدیمی و جدید داره. به نظرتون میشه مطمئن بود که تمام این صفحات به درستی به هم لینک شدن و لینک‌های داخلی طوریه که crawler‌ها صد در صد اون پیج‌های گرد و خاک گرفته رو پیدا می‌کنن؟ اگر جوابتون همونطور که من حدس می‌زنم منفیه شما به یک sitemap احتیاج دارید!
• سایت شما هنوز بچه باشه: اگر شما صاحب یک سایت نوپا باشید حتما در ابتدای کار با این چالش رو به رو هستید که هنوز هیچ سایتی از بیرون به سایت شما لینک نداده. تصور شما از crawler‌ها چیه؟ اونا که جادوگر نیستن پس چطور می‌تونن حدس بزنن که اصلا سایت شما وجود داره تا بتونن لینک‌های اون رو crawl کنن!
• سایت شما حاوی انواع محتوای ترکیبی یا rich text از خبر، تصاویر و یا ویدیو‌ها باشه: همونطور که بالاتر گفتم شما می‌تونید با استفاده از sitemap اطلاعات اضافه ای رو در مورد محتوای سایتتون به گوگل ارائه بدید. اطلاعات خاصی که به گوگل کمک می‌کنه محتوای شما رو به همون شکلی که شما ترجیح دادید به جستجو کننده‌ها نشون بده. مثل محتوایی که باید در بخش news نمایش داده بشه و یا تصاویر و ویدیو ها.

به کجا رسیدیم؟

تا اینجا دیدیم که sitemap یا نقشه سایت می‌تونه چه کمک بزرگی به بهتر دیده شدن و در نتیجه بهبود SEO سایت ما بکنه. با ساختار یک نوع فایل sitemap و تگ‌های اون آشنا شدیم و همینطور فهمیدیم که در چه شرایطی احتیاج به آماده کردن یک sitemap برای سایت خودمون داریم. همینطور یک اشتباه رایج در رابطه با مفهوم sitemap رو معرفی کردیم و سعی کردیم دید بهتری در رابطه با موضوع ایندکس شدن در گوگل پیدا کنیم.

اگر شما هم تجربه یا نکته خاصی در این رابطه و یا نظر و پیشنهادی در مورد مقاله دارید کافیه اون رو در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

گردآوری و تدوین: زهرا فرحمند

نویسنده