
مروری بر پیشینه والیبال و استانداردهای توپ مخصوص آن
همان طور که گفتیم نزدیک به یک و نیم قرن از معرفی ورزش والیبال به دنیا میگذرد. بسکتبال ورزشی قدیمیتر نسبت به والیبال است و در اوایل معرفی والیبال ارزیابیهای زیادی روی توپ بسکتبال برای استفاده در این رشته صورت گرفت. همین موضوع باعث شد تا آزمون و خطاهای زیادی در تولید و طراحی توپ مخصوص والیبال صورت گیرد.
در پایان مورگان و همکارانش تصمیم گرفتند که یک توپ اختصاصی برای ورزش والیبال و متناسب با قوانین آن معرفی کنند. پیکربندی اولیه توپهای والیبال از جنس لاتکس بود که اولین بار از موادی نظیر چرخ دوچرخه تولید شدند. به مرور زمان این مواد اولیه تغییر یافتند تا توپها به شکل امروزی خود درآمدند.
توپهای والیبال چند ویژگی مختلف دارند که آنها را از سایر توپهای ورزشی متمایز میکند:
- توپ والیبال باید در طول ورزش باد مناسب خود را حفظ کند.
- توپ والیبال باید آنقدر سبک باشد که سوار بر هوا شود و سنگینی نکند.
- توپ والیبال باید به خوبی با جریان هوا جابجا شود.
- مواد مصرفی در تولید توپهای والیبال باید به اندازه کافی سبک باشند که مقاومتی نسبت به هوا ایجاد نکنند.
انواع توپهای والیبال بر حسب کاربرد
در ورزش والیبال بر خلاف فوتبال نمیتوانیم با انواع توپها در فضای چمن، سالن و فضای باز بازی کنیم. البته که در فوتبال هم این رویکرد تخصصی وجود دارد اما برای والیبال حتی توپهایی که تفریحی استفاده میشوند کاربرد خاص خود را دارند.
به طور کلی در بازار دو نوع توپ والیبال وجود دارد. توپهای مخصوص والیبال در سالن و فضای سرپوشیده و توپ مخصوص والیبال ساحلی. هر یک از این توپها ویژگیهای خاصی دارند که هنگام خرید باید با دقت بررسی کنید.
راهنمای خرید توپ والیبال مخصوص سالن
توپهای والیبالی که برای استفاده در سالن سرپوشیده تولید میشوند معمولا دو یا سه رنگ دارند و حتی میتوانند کاملا سفید رنگ باشند. این توپها برای دو رده سنی بزرگسال و نوجوان طراحی میشوند.
توپهای والیبال سالنی مخصوص نوجوانان
توپ نوجوانان با محیط ۶۳ تا ۶۵ سانتی متر و حدود ۲۸۰ گرم وزن تولید میشود. فشاری که این توپها حین هر بار ضربه به دست وارد میکند کمتر از توپهای تخصصی بزرگسالان است.
توپهای والیبال سالنی مخصوص بزرگسالان
محیط توپ مخصوص بزرگسال ۶۷ سانتی متر و وزن آنها ۲۶۰ تا ۲۸۰ گرم است. وقتی که از نظر ظاهری به توپ بزرگسال و نوجوان نگاه میکنیم تفاوت بارز و فاحشی مشاهده نمیکنیم؛ اما وقتی که قرار باشد استایل تمرین بزرگسالان و نوجوانان را مدنظر قرار دهیم قطعا تفاوتهای زیادی میبینیم.
راهنمای خرید توپ والیبال مخصوص ساحل
فاکتورهای زیادی در والیبال ساحلی وجود دارد که روی بدنه توپ تاثیر میگذارند. درجه حرارت هوا، تابش مستقیم نور خورشید و اشعه فرابنفش باعث میشوند تا محیط توپ مخصوص ساحل کمی بیشتر در نظر گرفته شود. وزن توپ مخصوص ساحل سبکتر از توپ والیبال سالن است و در پوشش بدنه آن از مواد سختتر و مقاومتری استفاده میشود.
آشنایی با مواد اولیه به کار رفته در تولید توپ والیبال
توپهای والیبال باید از نظر مواد به کار رفته حین ساخت از نظر FIVB تایید شوند. بخشهای مختلف توپ والیبال درست مثل توپ فوتبال تولید میشود؛ اما استانداردهای متفاوتی دارد.
مواد اولیه تولید لایه داخلی توپ والیبال
بخش داخلی انواع توپ والیبال از مواد لاستیکی تولید میشود. این که یک توپ والیبال را به سادگی در دست بگیرید، سبک باشد و به خوبی در هوا به چرخش درآید به کیفیت ماده اولیهای بستگی دارد که در لایه داخلی استفاده میشود.
مواد اولیه متداول در تولید لایه خارجی توپ والیبال
لایه خارجی معمولا از چرم مصنوعی یا طبیعی با کیفیت تولید میشود. این که توپ و ظاهر آن به نظر نرم و خوش دست میرسد تا حدی به کیفیت چرمی مربوط میشود که در لایه خارجی استفاده شده است.
تکههای روی لایه خارجی توپ
از نظر فدراسیون جهانی والیبال یک توپ استاندارد باید ۱۸ تکه داشته باشد. البته توپهایی که در المپیک و لیگهای جهانی والیبال استفاده میشوند سه رنگ و هشت تکه هستند. تکهها به ثبات لایه خارج توپ کمک میکنند.
راهنمای انتخاب سایز توپ والیبال
توپهای والیبال مشابه با توپ فوتبال از ۱ تا ۵ سایزبندی میشوند. سایز یک هم بیشتر کاربرد تفریحی دارد. سایز ۳ و ۴ برای کودکان تا ۱۲ سال استفاده میشود.
اما سایز اصلی توپهای والیبالی که به صورت عمومی در مسابقات رسمی و غیررسمی استفاده میشوند ۵ و مناسب ۱۲ سال به بالا است.
سخن آخر
شاید ورزش والیبال هیچ کجای دنیا به اندازه ایران محبوب نباشد. همین موضوع باعث شده تا افراد زیادی این رشته را به عنوان تفریح یا ورزش حرفهای انتخاب کنند. تنها وسیله مورد نیاز برای یادگیری این ورزش خرید توپ والیبال است. محصولات زیادی در بازار وجود دارند که خیلی از آنها غیر اصل هستند و کیفیت کافی را ندارند. پیش از خرید به سری محصول، اندازه مناسب و جنس رویه دقت کنید.